GDP là gì? Cách tính GDP chính xác nhất như nào? Những chỉ số về GDP có ý nghĩa, vai trò ra sao? Tất cả những thắc mắc về vấn đề này sẽ được giải đáp qua bài viết dưới đây của Vuagiuongchieu.com.
1. GDP là gì?
GDP là gì? Thuật ngữ này còn được biết đến với cái tên tổng sản phẩm quốc nội. Nó là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong một phạm vi lãnh thổ quốc gia trong thời gian một năm.
Điều đó có nghĩa là hàng hóa hoặc dịch vụ được sản xuất bởi công dân trong nước hay người nước ngoài. Nếu nằm trong danh giới của một quốc gia, thì nó được tính trong GDP.
GDP lần đầu tiên được đưa vào sử dụng năm 1937. Một báo cáo Quốc Hội Hoa Kỳ dùng nó để đối phó với cuộc Đại suy thoái. Đó là sau khi nhà kinh tế người Nga Simon Kuznets nghĩ ra hệ thống đo lường. Vào thời điểm đó, hệ thống đo lường ưu việt là Tổng sản phẩm quốc gia (GNP).
Sau hội nghị Bretton Woods năm 1944, GDP đã được áp dụng rộng rãi. Nó được coi như là phương tiện tiêu chuẩn để đo lường các nền kinh tế quốc gia.
2. Cách tính GDP
Có 3 cách tính thông dụng nhất của chỉ số GDP được áp dụng tại Việt Nam. Đó là phương pháp tính tổng chi tiêu, phương pháp tính theo thu nhập và phương pháp tính theo giá trị gia tăng.
Tính tổng chi tiêu
Công thức tính như sau: GDP = C + I + G + NX
Trong đó:
– C là tổng giá trị tiêu dùng cho sản phẩm và dịch vụ của các hộ gia đình.
– I là tổng giá trị tiêu dùng của các nhà đầu tư.
– G là tổng giá trị chi tiêu của chính quyền.
– NX là xuất khẩu ròng. Nó tính bằng giá trị xuất khẩu trừ đi giá trị nhập khẩu.
Tính theo thu nhập
Công thức tính như sau: GDP = W + R + I + Pr + Ti + De
Trong đó:
– W là tiền lương
– R là tiền thuê
– I là tiền lãi
– Pr là lợi nhuận
– Ti là thuế gián thu ròng. Nghĩa là các khoản thuế đánh vào dịch vụ và hàng hóa bán trên thị trường và trợ cấp của chính phủ cho sản xuất.
– De là khấu hao tài sản cố định.
Tính theo giá trị gia tăng
Công thức tính như sau: GDP = Giá trị tăng thêm + Thuế nhập khẩu
Hoặc GDP = Giá trị sản xuất – Chi phí trung gian + Thuế nhập khẩu.
Trong đó:
– Giá trị tăng thêm có thể là thu nhập của người sản xuất, tiền công, bảo hiểm, thuế sản xuất, khấu hao tài sản cố định, giá trị thặng dư…
3. Ý nghĩa của việc tính GDP
Việc phân tích, tính toán GDP là cơ sở để thành lập các chiến lược phát triển kinh tế ngắn hạn và dài hạn. Chỉ số GDP là thước đo để đánh giá tốc độ phát triển kinh tế của một quốc gia.
Không chỉ vậy, thông qua GDP bình quân đầu người ta biết được mức thu nhập tương đối cũng như chất lượng sống của người dân ở từng quốc gia.
Tuy nhiên, GDP vẫn còn tồn tại nhiều mặt hạn chế. Nó không phản ánh đầy đủ các hoạt động sản xuất (tự cung, tự cấp, không kiểm soát được chất lượng của hàng hóa). GDP bỏ qua chất lượng môi trường (tiếng ồn, khói bụi, giao thông…). Thời gian nghỉ ngơi cũng chưa được tính đến.
Cụ thể như, trong quá trình phát triển của một quốc gia vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề xoay quanh. Nó không thể tính được chi phí về môi trường. Mặt khác cũng không đo lường được hạnh phúc xã hội. Những mặt hàng không được ghi lại, không được đánh thuế và không có mặt trong báo cáo hồ sơ của quốc gia. Cả những dịch vụ chưa thanh toán đều chưa được tính.
GDP cũng chưa tính được nền kinh tế đen. Nơi mà tất cả các quốc gia đều tồn tại. Mặc dù chúng ta có công thức tính riêng. Tuy nhiên đằng sau đó vẫn tồn đọng những mặt tối chưa được giải quyết triệt để.
Hy vọng những thông tin trên bài hữu ích với người đọc và giúp bạn tìm được câu trả lời chính xác nhất cho câu hỏi GDP là gì.
